Telewizor, jeden z najbardziej powszechnych i wpływowych wynalazków XX wieku, zmienił sposób, w jaki ludzie na całym świecie przeżywają i konsumują treści wizualne. Ciągnąca się przez lata historia telewizji pełna jest fascynujących innowacji, przełomowych momentów i niezwykłych postaci.
Kto wynalazł telewizor?
Telewizor, jako wynalazek, jest rezultatem pracy wielu wynalazców i naukowców na przestrzeni lat. Trudno jednoznacznie przypisać zasługi jednej osobie, ponieważ każda z nich wnosiła coś wartościowego i unikalnego do rozwoju tej technologii. Jednym z pierwszych, kto zdołał przekształcić teorię w praktykę, był szkocki wynalazca John Logie Baird. W latach 20. XX wieku Baird zrealizował pierwszą na świecie transmisję telewizyjną, korzystając z pierwotnej wersji technologii zwanej telewizją mechaniczną. Z pomocą zestawu prostych mechanizmów, w 1925 roku udało mu się przekazać obraz poruszającej się laleczki.
Równoległe prace nad technologią telewizyjną prowadziło wielu wynalazców. W Stanach Zjednoczonych Vladimir Zworykin oraz Philo Farnsworth również dokonali przełomowych osiągnięć. Zworykin, rosyjski emigrant, zdołał wdrożyć system elektroniczny korzystając z ikonoskopu i kineskopu. Farnsworth zaś, już jako młody chłopak, opracował koncepcję przesyłu obrazu za pomocą skanowania elektronicznego, co doprowadziło do stworzenia w pełni funkcjonalnego telewizora elektronicznego.
Najważniejsze etapy rozwoju telewizji
Pionierskie wynalazki i odkrycia
Równolegle do prac Bairda, Zworykina i Farnswortha, w różnych częściach świata prowadzone były inne eksperymenty które miały na celu rozwój technologii telewizyjnej. W latach 30. XX wieku zaczęły pojawiać się pierwsze komercyjne transmisje telewizyjne, głównie w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii. Import z innych technologii, takich jak radia, odgrywał znaczącą rolę. Pionierzy technologii radiowej, tacy jak David Sarnoff, dostrzegli potencjał telewizji i zaczęli inwestować w jej rozwój, co znacząco przyspieszyło proces komercjalizacji.
W latach 40. i 50. XX wieku pojawiły się pierwsze systemy nadawania i odbierania sygnału telewizyjnego, które zdołały sprostać wyzwaniom technicznym związanym z transmisją dźwięku i obrazu na duże odległości. W tym czasie narodziny święciły też pierwsze programy telewizyjne, początkowo nadawane w czerni i bieli. Rok 1936 był pieczęcią pierwszej na świecie regularnej transmisji telewizyjnej przez BBC w Londynie.
Wprowadzenie telewizji kolorowej
Kolejnym istotnym krokiem w ewolucji telewizji było wprowadzenie telewizji kolorowej. Pierwsze eksperymentalne transmisje kolorowe odbyły się już w latach 40. XX wieku, jednak technologia ta wymagała jeszcze licznych udoskonaleń. Za pioniera technologii kolorowej uważa się Petera Goldmarka, który w 1940 roku stworzył pierwszy kolorowy system telewizyjny dla CBS. Rozwój telewizji kolorowej był procesem stopniowym, który trwał kilkadziesiąt lat. Oficjalne narodziny kolorowej telewizji miały miejsce w 1953 roku, kiedy to amerykański National Television System Committee (NTSC) wprowadził standard NTSC.
Na Starym Kontynencie wprowadzenie telewizji kolorowej odbyło się kilka lat później. W Europie standardy kolorowej transmisji zostały znormalizowane, a w latach 60. i 70. rozpoczęto masową produkcję telewizorów kolorowych. Przełomowa zmiana nastąpiła w 1967 roku, kiedy to stacje telewizyjne w Niemczech i Wielkiej Brytanii rozpoczęły regularne nadawanie programu w kolorze. W Polsce również pierwsze eksperymentalne transmisje w kolorze rozpoczęto w latach 70., a regularne w 1971 roku.
Współczesne innowacje w telewizji
Telewizory smart
W XXI wieku nastąpiła prawdziwa rewolucja w technologii telewizyjnej dzięki wprowadzeniu tzw. telewizorów smart. Te urządzenia są wyposażone w systemy operacyjne, które pozwalają na korzystanie z aplikacji, przeglądanie internetu oraz streamowanie treści bezpośrednio z sieci. Firmy takie jak Samsung, LG, czy Sony stały się liderami w produkcji telewizorów smart, oferując szeroką gamę funkcji i możliwości do wykorzystania przez użytkowników. Dużą popularnością cieszą się modele, które dzięki integrowaniu z systemami głosowymi takimi jak Google Assistant czy Amazon Alexa, umożliwiają kontrolowanie urządzenia za pomocą komend głosowych.
Rynkiem telewizorów smart zawładnęły także producenci kontentu jak Netflix, Hulu czy Disney+, którzy zrewolucjonizowali sposób konsumowania mediów poprzez wprowadzenie modeli subskrypcyjnych. W ten sposób dostęp użytkownika do bogatej biblioteki filmów, seriali i programów stał się niemal nieograniczony. Telewizory te często są również wyposażone w funkcje takie jak HDR (High Dynamic Range), które znacznie poprawiają jakość obrazu, sprawiając, że kolory stają się bardziej żywe, a kontrast głębszy.
Technologia 4K i 8K
Ostatnie lata przyniosły również znaczący rozwój w zakresie jakości obrazu telewizyjnego. Wprowadzenie telewizorów o rozdzielczości 4K i 8K zrewolucjonizowało rynek, oferując użytkownikom niespotykaną dotąd jakość obrazu. Telewizory 4K, z rozdzielczością czterokrotnie wyższą niż Full HD, zdobyły popularność dzięki możliwości wyświetlania obrazu o znacznie większej szczegółowości. Warto zwrócić uwagę, że rosnącą popularność treści w 4K wspierają również platformy streamingowe, które oferują swoje programy w tej wysokiej rozdzielczości.
Jednak prawdziwą rewolucją na horyzoncie jest technologia 8K, która oferuje osiem razy więcej pikseli niż tradycyjne Full HD. Telewizory 8K są jeszcze w fazie rozwoju, ale pionierskie modele już są dostępne na rynku, zachwycając niespotykaną dotąd klarownością obrazu. Dzięki wprowadzeniu nowych standardów kompresji jak AV1 czy HEVC, przesyłanie i odbieranie treści w tak wysokiej rozdzielczości staje się coraz bardziej realne. Pomimo że technologia 8K jest wciąż na wczesnym etapie adopcji, już teraz zapowiada kolejny etap w ewolucji telewizji, który otworzy nowe możliwości zarówno dla twórców treści, jak i dla widzów.
